İşçi İle İlgili Maaş Haczine Cevap Vermeyen İşverenin Sorumluluğu

Maaş Haczi

Kesinleşmiş bir icra takibinde, İcra ve İflas Kanunu 83. Maddesi uyarınca borçlu maaşının ¼ ‘üne haciz konulabilmektedir. Alacaklı talep ettiği taktirde borçlunun çalıştığı işyerine İcra Ve İflas Kanunu uyarınca maaş haczi gönderilmektedir.

Madde 83 –“Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir.

Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.”

İşverenin Sorumluluğu

Usulüne uygun maaş haczini tebliğ alan işveren tarafından, 7 gün içerisinde icra dairesine cevap verilmesi gerekmektedir. 7 gün içerisinde cevap vermeyen işveren hakkında İcra ve İflas Kanunu 355. Ve 356. Maddeleri uyarınca işlem yapılacaktır.

Uygulamada her ne kadar bazı icra daireleri tekitli haciz müzekkeresi gönderse de bu uygulamanın kanuni bir dayanağı olmadığından işveren ilk gönderilen maaş haczinden kanunen sorumludur. Güncel Yargıtay kararları da tekitli haciz müzekkeresinin kanuni dayanaktan yoksun olduğunu belirtmektedir.

Kanuni süresi içerisinde cevap vermeyen işveren hakkında alacaklının talebiyle borcun tahsili amacıyla haciz işlemleri başlatılabilmektedir.

Madde 355 – “Devlet işlerinde veya hususi müesseselerde bulunan borçlu memur veya müstahdemlerin maaş ve ücretlerinden kesilmesi için icra dairelerinden yapılacak tebligatın kanuni muhatapları haczin icra edildiğini ve borçlunun maaş ve ücreti miktarını nihayet bir hafta içinde bildirmeğe ve borç bitinceye kadar icra dairesinin tebligatı mucibince haczolunan miktarı tevkif edip hemen daireye göndermeğe mecburdurlar.

Memurun maaş, ücret veya memuriyetinde yahut başka bir şubeden maaş almağı mucip olacak surette vukubulacak tebeddülleri ve hizmetine nihayet verildiği takdirde bu keyfiyeti de malmemuru veya daire amiri yahut hususi müesseselerin kanuni muhatapları derhal icra dairesine bildirmeğe ve ikinci halde haciz muamelesinden o şube veya amirini haberdar etmeğe mecburdur.”

Madde 356 – “Yukardaki madde hükümlerine riayet etmemiş olanların kesmedikleri veya ilk vasıta ile göndermedikleri para ayrıca mahkemeden hüküm alınmasına hacet kalmaksızın icra dairesince maaşlarından veya sair mallarından alınır. “

İşverenin Sorumluluğunun Sınırı

Maaş haczine cevap vermeyen işverenin sorumluluğu sınırsız değildir. İcra ve İflas Kanunu 356. Maddesi maaş haczine cevap vermeyen işverenin sorumluluğunu sınırlamıştır. Kanun, maaş haczine cevap vermeyenlerin kesmedikleri veya ilk vasıta ile göndermedikleri paradan bahsetmektedir.

Maaş haczi, usulüne uygun bir şekilde işverene tebliğ edildiği tarihten önce işçi işten ayrıldıysa burada işverenin sorumluluğundan bahsedilmeyecektir. Çünkü işverenin “kesmediği” bir paradan artık bahsedilemez. Yani başka bir deyişle işverenin sorumluluğu işçinin çalıştığı süre ile sınırlıdır. Yargıtay yerleşik içtihatları da işverenin sorumluluğunun kesinti yapılmayan miktar ile sınırlı olduğundan bahsetmektedir. Yargıtay 12.Hukuk Dairesi 2016/4997 Esas, 2016/23632 Karar sayılı kararı: “.Bu durumda, İİK.nun 355.maddesi hükümlerine riayet etmeyenlerin sorumluluğu, İİK.nun 356.maddesine göre, kesinti yapılmayan miktar ile sınırlıdır…”. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2012/8790 Esas, 2012/21570 Karar sayılı kararı “…Somut olayda, mahkemece, haciz müzekkeresinin tebliğ edildiği tarihten ödeme tarihine, işten ayrılmış ise ayrılma tarihine kadar, maaş haczi nedeniyle borçlunun maaşından kesinti yapılmayan miktar belirlenerek, şikayetçinin bu miktarla sorumlu olduğuna karar verilmesi gerekirken, bu husus araştırılmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup,…”

Yani kendi bünyesinde hiç çalışmamış işçi veya haciz müzekkeresinin tebliğ tarihinden çıkmış işçi bakımından işverenin sorumluluğu bulunmamaktadır. Ancak İcra Dairesinin yetkisi sınırlı olduğundan süresi içerisinde cevap vermeyen işveren, icra, haciz ve dava prosedürleriyle uğraşmaması için 7 günlük yasal süresinde cevap vermelidir.